--- بیش از این با خدا و دین او بازی نکنید وب سایت «مشق نو»،(mashghenow.com)، ‏14 فروردین 1399   قومی به جِّد و جَهد نهادند وصل دوست قومی دگر، حواله به تقدیر می‌کنند                                                           حافظ   در هنگامۀ بالا گرفتن تأثیرات مرگ‌آور و ویرانگر ویروس کرونا در ایران، همچنان شاهد آشفتگی فکریِ ناشی از درآمیختن نادرست و تشویش‌آمیز بین وجه مابعد الطبیعیِ«دین» و قلمرو«دانش» در میان شماری از اشخاص به‌ویژه حاکمان کشور هستیم.   چندی پیش در متنی زیر عنوان:«کرونا و ما، در میانۀ «جهان‌پدیدار» و «جهان‌ناپدیدار»، نوشتم:«جهان پدیدار (Phenomenon)، قلمرو واقعیت و برای انسان«فهم‌پذیر» است، اما جهان ناپدیدار(noumenon) ، قلمرو«مابعدالطبیعه» و برای انسان «فهم‌ناپذیر» است، اما می‌تواند«باورپذیر» باشد. این دوجهان و تمایر آن در ایران برای ما ناشناخته است. خلاصۀ این بحث معرفت‌شناختی آن‌است‌که بشر در جهان واقعیت می‌تواند پدیده‌ها را فهم کند و از آن‌ها درک بین‌الاذهانی داشته‌باشد، مانند درک ما از انسان، طبیعت،تاریخ بشری و دانش‌های علوم انسانی و تجربی. دربرابرِ این جهان فهم‌پذیر، جهان مابعد‌الطبیعه قرار دارد که نمی‌توانیم آنرا بشناسیم، زیرا از جنس واقعیت و دانش نیست، از این‌رو آزمون‎ناپذیر است، مانند خدا، فرشته، بهشت و دوزخ که «درک‌ناپذیر»اند اما می‌توانند«باورپذیر» باشند. کانت در مواجهه با تجربه‌گرایان که هیچ گزارۀ غیرتجربی را فهم‌پذیر نمی‌دانستند، این نطریۀ معرفت‌شناختی را در نقد عقل محض بازتاب داد. او این دیدگاه را رد کرد که گزاره‌ها یا فهم‌پذیراند یا فهم‌ناپذیر. او با مطرح کردن گزاره‌های باور‌پذیر، بر محدود بودن فهم بشری انگشت نهاد و در این رساله نوشت:«من دانش را کنار زدم، تا جا برای ایمان بازشود.» چنین نیست که هرگزارۀ فهم‌ناپذیری بی‌معنی و مُهمَل باشد، بلکه می‌تواند باورپذیر باشد.» ( . (@Drmahmoudi7   اخیراً علی مطهری در پیام کوتاهی نوشته است:«از روزی که آقایان جنتی و کدخدایی حدود 90 نماینده مجلس را آن هم بعضاً به خاطر اظهار نظر برخلاف نظر آن ها رد صلاحیت کردند، یک دست الهی مجلس را تعطیل کرد. شاید این علامتی باشد برای این دو که دست از روش غلط خود بردارند(توییت علی مطهری).   آری، می‌دانیم مجلس را تعطیل کردند. اکنون به دلایل و علل این تصمیم‌گیری و پی‌آمدهای آنمدهایآ کار ندارم. می توانستند جلسات آنرا به شکل مَجازی برگزار کنند؛ گرچه در قانونگذاری و نظارت بر امور کشور، مجلس بر مبنای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در عمل فاقد اختیار و استقلال لازم است. بحث اساسی این است که چرا علی مطهری، تعطیل کردن مجلس را به خداوند نسبت می‌دهد؟ این گزاره که:«یک دست الهی مجلس را تعطیل کرد»، یعنی چه؟ از کجا فهمیده اید که این کار خداوند بوده است؟ آیا به شما وحی شده است؟ آیا شما پیغمبراید؟ اگر چنین است، این‌ها ‌را اثبات کنید. این قبیل ادعاها، وهنی و جفایی است به ساحت خداوند.    این روزها، از این دست نسبت ها، بیش از پیش به خداوند داده می شود. به عنوان نمونه ای دیگر، سعید نمکی وزیر بهداشت هم شبیه آنرا ادعا کرده است:« اعجاز الهی باعث کنترل کرونا در ایران شده.»(فایل صوتی). این خبر از کجا به شما رسیده است؟ مأخذ این ادعا را معرفی کنید. می‌دانیم از واپسین عصر معجزات خداوند، بیش از ۱۴۰۰ سال می گذرد. این معجزه، قرآن است. در بهترین حالت، فرض می کنیم این مطالب به نحو «شهودی»  (Intuitive) به شما در بیداری یا خواب الهام شده است. باید دانست که دریافت های شهودی،«شخصی»است و ازاین‌رو خارج از دایرۀ«دانش» است که«قابل فهم» و «بین الاذهانی» باشد. بنابراین نمی‌توان در حکومتگری آنها را مبنا قرار داد، زیرا خارج از حیطۀ علم سیاست است که واجد منطق، قانونمندی و زبان سیاست‌ورزی است. بن‌مایۀ این موضوع، معرفت‌شناسی(Epistemology)  است که به شرح و بسط بیشتری نیاز دارد.   شما تصمیم ها و اقدام های خود در کار حکومتگری را به مردم گزارش بدهید تا صاحب نظران، قوت ها و ضعف های شما را ارزیابی کنند. می‌توانید از خداوند طلب یاری کنید، به درگاه او دعا و نیایش کنید، اما در کارهای حکومتیِ خود(تصمیم گیری و اجرا)، نمی‌توانید از عالَم غیب برای مردم خبر بیاورید و خداوند را «شریک» کارهای خود کنید. در این صورت، افزون بر مشکل معرفت شناختی، خطاهای ریز و درشت شما در انجام وظایف کشوری، به حساب خداوند  نیز نوشته می شود. شما وفق قانون، به وظایف پارلمانی و دولتی خود عمل کنید. چرا با خداوند بازی می کنید و از ذات باری، خرج می کنید؟ دین، ملعبه و ابزار نیست. بیش از این با خدا و دین او بازی نکنید. فروردین ماه 1399 ---