--- بستن مراکز زیارتی و مساجد، امری «مدنی» نه «شرعی» مسئولیت تعطیل‌کردن فوریِ این نهاد‌ها، در وضعیت بحران مرگ و زندگیِ ناشی از«کرونا»، با دولت جمهوری اسلامی است تعطیل کردن مراکز تجمع شهروندان در شرایطی که شمار مبتلایان و درگذشتگان ناشی از ویروس کشندۀ کرونا رو به افزایش است و سیر صعودی را طی می‌کند، از مسئولیت های قطعی دولت است. اکنون مراکز آموزشی از کودکستان‌ها گرفته تا دانشگاه‌ها، استودیوم‌های ورزشی، سینماها، تثاترها و کنسرت‌های موسیقی همگی تعطیل شده اند، اما درِ مراکز زیارتی و مساجد هم‌چنان باز است. در این مورد، کسانی بدون توجه به فاجعه‌ای که در حال فراگیری است، با توسل به تئوری توطئه، از دسیسۀ ترامپ در این خصوص حرف می‌زنند و هَل مِن مبارز می‌طلبند، و بستن مراکزمذهبی را در این شرایط، توطئۀ دشمن و ضربه به اسلام معرفی می‌کنند. وقتی مراکز مذهبی-همانند سایر مراکز-، به علت تجمع مردم، جانِ شهروندان را به خطر بیفکند و موجب مرگ شماری از آنان شود، دولت در تعطیل کردن این مراکز تا رفع تهدید های جانی، نباید کوچک‌ترین تردیدی به خود راه دهد؛ زیرا در چنین وضعیت اضطراری، موضوع از حالت «مذهبی» خارج می‌شود و در دایرۀ مسائل«مدنی»(عرفی) قرار می‌گیرد. جان لاک، فیلسوف متأله سدۀ هجدهم میلادی در رسالۀ نامه‌ای در باب تساهل و مدارا، در این باره مثال روشنی می‌زند. او می‌نویسد قربانی کردن گاو و گوسفند در میان مؤمنان یک کنش مذهبی است و آزاد است، اما اگر کشور با بحران کمبود گوشت مواجه شود، دولت می‌تواند از انجام این عمل مذهبی جلوگیری کند. برهان لاک این است که دخالت دولت در این‌گونه موارد، در عرصۀ «آزادی های مذهبیِ» شهروندان نیست که ممنونع است، بلکه دخالت در یک امر «مدنی» و در جهت رعایت حقوق مردم است. بدین سان، «امر دینی» به «امر مدنی»(عرفی)تبدیل می‌شود. اکنون در ایران برابر آمار رسمی، 74000 مسجد وجود دارد که شمار آن‌ها در تهران به 3439 باب می‌رسد. آمار امامزاده های رسمی و قانونی در ایران بیش از 8000 ذکر شده است. براساس بعضی آمارها این تعداد به 11000 می‌رسد. نهادهای زیارتیِ اصلی و پر جمعیت ایران عبارت‌اند از: حرم‌های امام رضا، حضرت معصومه، عبد العظیم و شاه‌چراغ. لازم است مسجد جمکران نیز به عنوان مرکز پنجم به این فهرست اضافه شود. در وضعیت بحران مرگ و زندگی، هرجا نشانه های بیماری ناشی از ویروس کرونا وجود دارد، باید تمامی این مراکز را بدون تردید و درنگ تا رفع بحران تعطیل کرد. دولت و نهاد های مذهبیِ رسمی و غیر رسمی، لازم است این مطلب باریک و مهم را دریابند که بستن موقتِ این مراکز صرفا براساس ضروتِ حفظ جان مردم صورت می‌گیرد؛ ضرورتی که در کشور اولویت شماره یک است و هیچ امری نمی‌تواند به ‌هیچ وجه در صدر آن قرار گیرد. براین اساس، دولت به انجام یک امر مدنی مبادرت می‌ورزد، نه یک امر مذهبی. در وضعیت بحران ملی، موجب شگفتی است که مقامات دولتی در مورد تعطیل کردن مراکز زیارتی با شماری از سران مذهبی کشور در قم وارد«مذاکره» شده اند تا «موافقت» آنان را در این خصوص جلب کنند! مگر این موضوع با توجه به وضعیت بحران انسانی کشور، در تراز مسائل مذهبی قراردارد که دولت دراین باره با آنان به صحبت نشسته است؟ هرچند دو تن از مراجع مذهبیِ قم رسماً در مورد بستن اماکن زیارتی، نظر مثبت داده اند: یوسف صانعی و جعفر سبحانی. برپایۀ آنچه در این نوشته آمد، ضروری است به فوریت تمام اماکن مذهبی شامل حرم‌ها، امامزاده ها و مساجد، همانند نهادهای آموزشی، پرورشی و هنری، تا رفع بحران ملیِ ناشی از ویروس کرونا تعطیل شوند. مسئولیت این امر، اولاً و بالذات و قانوناً با دولت جمهوری اسلامی ایران است. در این امر حیاتی که با جان این مردم مصیبت‌زده و محروم سروکار دارد، هیچ عذر و بهانه‌ای از دولت پذیرفته نیست. امیدوارم دولت از این آزمون تاریخی روسفید بیرون آید. ---